Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçilmesiyle birlikte kamu yönetimi, vatandaşı merkeze alan, bürokrasi ve kırtasiyecilikten uzak, etkin ve hızlı işleyen yeni bir yapıya dönüşmüştür. Vatandaş odaklı hizmeti ve memnuniyeti esas alan bu anlayış, kamu görevlilerince de benimsenerek kamusal hizmetlerin başarıyla sunulmasında en önemli motivasyon kaynağı olmuştur. Yeni hükümet sisteminin uygulamaya konulduğu andan bugüne kadar geçen zaman içerisinde geçiş dönemi başarıyla yönetilerek, kamunun teşkilat yapısı sistemle uyumlu hale getirilmiştir.

Kamuda nitelikli bir hizmet sunulması ve bu sayede yararlanıcıların memnuniyetinin daima yüksek tutulabilmesi, uzun vadeli bir bakış açısıyla sistemli çalışmanın önünü açan Plan, Program ve Strateji Belgeleri aracılığıyla mümkün olabilmiştir.

Kamu kurumlarınca hazırlanan ve hizmetin sunumuna ilişkin yol haritalarını belirleyen belgelerin diğer politika belgeleri ile uyumlu olması, başarılı bir şekilde uygulanabilmeleri için en önemli zorunluluklar arasındadır. Bu doğrultuda ve ulusal düzeydeki kalkınma planları ile diğer üst politika belgeleri çerçevesinde hazırlanmakta olan stratejik planlar; planlama ve uygulama sürecinin etkinliğini artırmakta, kamu kaynaklarının yerinde ve verimli bir şekilde kullanılmasına çok önemli katkılar sunmaktadır. Ayrıca stratejik planlarla, güçlü bir kurumsal yapının oluşturulması ve uzun vadeli stratejik yönetim anlayışının yerleşmesi sağlanmaktadır.

Adalet sistemine ve yargı reformuna ilişkin çalışmalar da bu bütüncül yaklaşımla sürdürülmektedir. Bu anlayışla Bakanlığımızca hazırlanan ve üst politika belgeleri olan Yargı Reformu Stratejisi ve İnsan Hakları Eylem Planları sadece Bakanlığımızın çalışmalarını değil diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca belge kapsamında yürütülen çalışmaların da çerçevesini belirleyen metinlerdir.

Bu belgelerden yargının yol haritası niteliğinde olan Yargı Reformu Strateji Belgesi ilk olarak 2009 yılında hazırlanarak kamuoyuna açıklanmış, 2015 ve 2019 yıllarında güncellenmiştir. İnsan haklarının standartlarını daha da yükseltmek amacıyla temel politika belgesi olarak ilk kez 2014 yılında hazırlanan İnsan Hakları Eylem Planı ise 2021 yılında güncellenerek kamuoyuna açıklanmıştır. Bugün itibarıyla her iki belgede yer alan faaliyetlerin önemli bir kısmı hayata geçirilmiştir.

Bakanlığımızın görev ve yetkilerine ilişkin konuları içeren diğer politika belgesi ise 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu gereğince hazırlanan Bakanlık Stratejik Planı’dır. 2019-2023 yılları arasındaki dönemi kapsayacak şekilde hazırlanan 3. Stratejik Plan’ın uygulama dönemi sona ermiş olup, Plan’ın yenilenmesine yönelik hazırlık çalışmaları belgeler arasında uyum sağlanması amacıyla Yargı Reformu Strateji Belgesi ve İnsan Hakları Eylem Planı’nın hazırlık çalışmalarıyla birlikte yürütülmüştür.

Stratejik Plan’ın hazırlık sürecinde önceki uygulama dönemine ilişkin izleme ve değerlendirme raporları yanında; uygulama ve mevzuat analizleriyle birlikte katılımcı bir anlayışla paydaşlarımızla gerçekleştirdiğimiz anket, toplantı, yazılı görüş, çalışma ziyaretleri gibi metotlardan azami ölçüde istifade edilmiştir. Plan’da yer verilen amaç, hedef ve stratejiler belirlenirken On İkinci Kalkınma Planı’nda öngörülen politika ve tedbirlere uyumluluk da mümkün olan en üst seviyede sağlanmıştır.

Yeni Plan’da daha nitelikli bir adalet hizmeti sunulmasını sağlayacak mahiyette olmak üzere; hukukun üstünlüğü, adil yargılanma hakkı, insan haklarına duyarlılık, adalete kolay erişim, etkinlik ve verimlilik, makul sürede yargılanma hakkı, alternatif çözüm yöntemleri, hizmet memnuniyeti, kurumsal kapasitenin artırılması şeklinde stratejik kavramlar belirlenerek bu doğrultuda birçok hedef ve stratejiye yer verilmiştir.

Ayrıca önceki dönemlerde sistemin işleyişine çok önemli katkılar sağlayan ve ileride daha fazla katkı sağlayacağı değerlendirilen bilişim altyapısının güçlendirilmesi ve adalet hizmetlerinin sunumunda teknolojinin sağladığı imkânlardan en üst düzeyde faydalanılması amaçlanmış olup, yeni Plan’da buna ilişkin birçok amaç ve hedef belirlenmiştir.

Tüm çalışmalarımız adalet sistemine olan güven ve memnuniyeti arzu edilen seviyeye yükseltmek içindir. Bu gereklilikten hareketle 2024-2028 yıllarını kapsayacak Bakanlığımız Stratejik Planı’nın vizyonunu “Hukukun üstünlüğünü esas alan, gecikmeyen ve öngörülebilir bir adalet sistemi” olarak belirledik.

Adalet hizmetlerinden duyulan memnuniyeti olabildiğince artırmak amacıyla bugüne değin yürüttüğümüz başarılı çalışmalar, önümüzdeki dönemde de paydaşlarımızın etkin katılımının sağlanması suretiyle aynı heyecanla devam ettirilecektir.

2024-2028 yılları arasındaki dönemde uygulanacak olan Bakanlığımız Stratejik Planı’nda yer alan amaç ve hedeflerin büyük bir başarıyla hayata geçirileceği inancıyla, Plan’ın hazırlanmasında katkı sağlayan herkese teşekkür ederim.

                                                                                                                          Yılmaz TUNÇ

                                                                                                                              Bakan

A1- Adalet teşkilatının kurumsal kapasitesinin geliştirilmesi.

A2- Adalet hizmetlerinin performans ve verimliliğinin artırılması.

A3- Adil yargılanma hakkı çerçevesinde ceza adaleti sisteminin etkinliğinin artırılması.

A4- Hukuk ve idari yargılama süreçlerinin sadeleştirilmesi ve etkinliğinin artırılması.

A5- İnsan haklarının ve savunma hakkının güçlendirilmesi.

A6- Adalete erişimin kolaylaştırılması ve adalet hizmetlerinden memnuniyetin artırılması.

H1.1- Mahkemeler teşkilatının organizasyon yapısı makul sürede yargılanma hakkının temini için güçlendirilerek ihtisaslaşmaya yönelik uygulamalar geliştirilecektir.

H1.2- Adalet teşkilatında insan kaynakları yönetimi güçlendirilecek ve insan kaynakları yönetimi konusunda uluslararası iş birliği geliştirilecektir.

H1.3- Adalet teşkilatının teftişine ilişkin kapasite artırılacaktır.

H1.4- Adalet personeline yönelik hizmet öncesi eğitim ile hizmet içi eğitimin nitelik ve niceliği artırılacaktır.

H1.5- Adli destek ve mağdur hizmetleri müdürlüklerinin kapasiteleri geliştirilecektir.

H1.6- Uluslararası adlî yardımlaşma ve adlî iş birliği ile Avrupa Birliği’ne üyelik sürecine ilişkin kurumsal kapasite geliştirilecektir.

H1.7- Adalet teşkilatının medya ve halkla ilişkiler kapasitesi geliştirilecektir.

H1.8- Bakanlık iç kontrol sisteminin geliştirilmesi için çalışmalar yürütülecektir.

H1.9- İç denetim faaliyetlerine ilişkin kapasite artırılacaktır.

H1.10- Adalet teşkilatının fiziki altyapısı geliştirilecektir.

H2.1- Adli süreçlerin makul sürede tamamlanmasına yönelik kurumsal tedbirler alınacak ve uygulamalar geliştirilecektir.

H2.2- Bilirkişilikten kaynaklanan sorunların giderilmesi için ikincil mevzuat düzenlemesi yapılacak ve idari tedbirler alınacaktır.

H2.3- Adli Tıp Kurumunun bilimsel, teknik ve fiziksel kapasitesi güçlendirilecektir.

H2.4- Tebligat işlemlerinde hataların azaltılmasına ve tebligatların hızlı yapılabilmesine yönelik kanuni düzenleme yapılacak ve idari tedbirler alınacaktır.

H2.5- Yargı bilişim sistemi güncel teknolojiler doğrultusunda daha da geliştirilecektir.

H2.6- Adli sicil bilgi sisteminde yapay zekâ algoritmalarının kullanılmasına yönelik çalışmalar yapılacaktır.

H3.1- Soruşturmaların etkinliğinin artırılmasına ve makul sürede sonuçlandırılmasına yönelik düzenlemeler yapılacaktır.

H3.2- Lekelenmeme hakkının daha etkin korunması için suç ve yaptırım dengesi yeniden düzenlenecek, adli sicil mevzuatı yeniden yapılandırılacaktır.

H3.3- Uzlaştırma kurumunun etkinliği artırılacaktır.

H3.4- Çocukların adli süreçte daha etkin korunmasına yönelik mekanizmalar güçlendirilecektir.

H3.5- İnfaz sisteminde cezasızlık algısına yol açabilen hususlara ilişkin düzenlemeler yapılacaktır.

H3.6- Ceza infaz ve denetimli serbestlik sisteminin yönetim kapasitesi geliştirilecektir.

H3.7- Ceza infaz kurumlarında ihtiyaca uygun yeni uygulamalar geliştirilecektir.

H4.1- Hukuk yargılamasının etkinliği artırılacaktır.

H4.2- Arabuluculuk kurumunun etkinliği artırılacaktır.

H4.3- İdari yargılama usulünün sadeleştirilmesi ve etkinliğinin artırılması sağlanacaktır.

H4.4- İcra ve iflas sisteminin etkinliği artırılacaktır.

H5.1- Yargı teşkilatında insan hakları duyarlılığı artırılacaktır.

H5.2- Savunmanın güçlendirilmesi ve avukatların adli süreçlere daha etkin katılması için çalışmalar yapılacaktır.

H6.1- Adalete erişimi güçlendirecek düzenlemeler yapılacaktır.

H6.2- Adalet sisteminde kadın haklarına ilişkin uygulamalar geliştirilecek, adli süreçte şiddet mağduru kadınların adalete erişimleri güçlendirilecektir.

H6.3- Yaşlı ve engellilerin adalete erişimleri güçlendirilecektir.

H6.4- Hukuk klinikleri uygulamasının yaygınlaştırılması için yargı kurumlarının hukuk fakülteleri ile iş birliği geliştirilecektir.

H6.5- Adalet hizmetlerinin fiziki kapasitesi adalete erişimi kolaylaştıran ve çevreye duyarlı bir anlayışla güçlendirilecektir.

Performans programı bir kamu idaresinin stratejik planında yer alan orta vadeli amaç ve hedeflerini yıllık dönemlere dönüştürür. Her yıl için hazırlanan program idarenin ilgili yıla ilişkin öncelikli stratejik amaç ve hedeflerini, performans hedeflerini, bu hedeflere ulaşmak için yürütecekleri faaliyetler ile bunların kaynak ihtiyacını ve performans göstergelerini içerir.

Kamu idareleri hesap verme sorumluluğu çerçevesinde, her yıl faaliyet raporu hazırlar. Faaliyet raporlarında idarenin teşkilat yapısı, kaynakları ile temel ilke ve politikalarına, stratejik plan ve performans programı uyarınca yürütülen faaliyet ve projelerine yer verilir. Performans programında yer alan performans ve bütçe hedef ve gerçekleşme durumu ile meydana gelen sapmaların nedenlerine, diğer performans bilgilerine ve bunlara ilişkin değerlendirmeler raporun esasını oluşturur. Aynı zamanda faaliyet raporunda orta ve uzun vadeli hedeflere ulaşılabilmesi sürecinde teşkilat yapısı, teknolojik kapasite gibi unsurlar açısından içsel bir durum değerlendirmesi yapılır. İdarenin üstün ve zayıf yanlarına ve idarenin faaliyet ve hedefleriyle ilgili gelecek yıllardaki öngörülerine yer verilir.

faaliyet raporlarını aşağıda bulabilirsiniz: